Dalton
Het Daltononderwijs is gebaseerd op de ideeën van de Amerikaanse pedagoge Helen Parkhurst (1887- 1973). Het belangrijkste doel van het onderwijs vond zij de sociale opvoeding met als uitgangspunten:
- Vrijheid in gebondenheid
- Zelfstandigheid
- Samenwerking
Deze oorspronkelijke uitgangspunten zijn in het huidige, hedendaagse onderwijs uitgebreid tot vijf uitgangspunten.
- Vrijheid en verantwoordelijkheid Een betere vertaling is wellicht keuzevrijheid. Leerlingen mogen vrij kiezen uit een beperkte lijst mogelijkheden, schoolvakken.
- Samenwerken
- Effectiviteit
- Zelfstandigheid Willen leerlingen in hun eigen tempo leren, dan is het nodig dat ze een zekere mate van zelfstandigheid hebben. Ze moeten zelfstandig de taak kunnen plannen en uitvoeren, zonder al te veel sturing.
- Reflectie
Bij vrijheid hoort het dragen van eigen verantwoordelijkheid. Docenten geven het vertrouwen daarin aan de kinderen. Dit wordt de kinderen vanaf groep één en twee geleerd en wordt steeds uitgebreider. Het kind kan zelf zijn taken indelen en maakt zelf een planning.
Samenwerken is gegrond op het idee dat iedereen in deze maatschappij met veel verschillende mensen moet kunnen werken en leven. In deze vorm van onderwijs zorgt men ervoor dat iedereen een keer met elkaar heeft samengewerkt. De kinderen leren zo om oog te hebben voor elkaar en de onderlinge verschillen te respecteren. Zo is er bijvoorbeeld een oefening waarbij het ene kind aan de ander vertelt wat hij denkt en daarna moet die ander vertellen wat de een dacht. De vaardigheid om te luisteren ontwikkelen ze daardoor heel goed. Want ze moeten zich steeds inleven in een ander.
Zelfstandigheid houdt in dat ze zelf hun taak kiezen. Daarbij wordt de keuzevrijheid steeds groter en gecompliceerder. Dit alles is steeds aangepast aan het niveau van het kind; samen met de leerkracht bekijkt hij of het leerproces voldoende is. Zo nodig wordt het plan bijgesteld om het in goede banen te leiden.